Arnhem & Nijmegen T. +31 (0)26 76 76 292 E. info@plushome.nl Rietgrachtstraat 121 6828 KC Arnhem
Utrecht T. +31 (0)30 72 10 872 E. info@utrecht.plushome.nl Europalaan 2 3526 KS Utrecht

Wat is een trauma?

Iedereen komt in het leven moeilijke en heftige situaties tegen. Bij de één kan deze meer impact hebben dan bij een ander. Ook gaat iedereen hier anders mee om, maar wanneer spreek je nu van een trauma? In dit artikel gaan we dieper in op het hebben van een trauma, wat dit inhoudt, hoe het eruit ziet maar ook wat eraan gedaan kan worden.

 

Wat is een trauma?

Een trauma is een gebeurtenis uit het verleden die veel impact op je heeft gemaakt. Je spreekt van een trauma als deze niet is verwerkt en je daarbij meerdere klachten ervaart. Hierdoor kun je niet optimaal functioneren.

Gebeurtenissen die kunnen leiden tot een trauma zijn bijvoorbeeld een ongeluk, het meemaken van seksueel misbruik, geweld richting jezelf of een ander, of het overlijden van iemand in je nabije omgeving. Een trauma kan worden omschreven als een open wond in je ziel die alleen voor jezelf zichtbaar is. Deze wond wordt op verschillende manieren getriggerd, waardoor de wond niet kan genezen. Dit uit zich bijvoorbeeld in angstig of emotioneel gedrag, je kan de gebeurtenis herbeleven of je denkt er voortdurend aan. Dit heeft dan zo’n impact op je leven dat je gedurende de dag niet kunt functioneren zoals je zou willen.

Wanneer heb je een trauma?

Als iemand een heftige gebeurtenis meemaakt is het logisch dat iemand vlak na de gebeurtenis last heeft van klachten die het functioneren in de weg zitten. Toch kun je nog niet gelijk spreken van een trauma. Vaak worden emoties die je ervaart na een gebeurtenis zoals angst, verdriet en boosheid na verloop van tijd minder. Als dit niet gebeurt en iemand blijft last hebben van de situatie dan kun je spreken van een trauma als de klachten langer dan een maand aanhouden. Je hebt enkelvoudig trauma waarbij er sprake is van één enkel geval van een heftige gebeurtenis waaruit iemand een trauma ontwikkelt en een meervoudig/complex trauma. Bij een meervoudig trauma is het zo dat iemand óf een langere tijd in een heftige situatie zit óf meerdere keren iets meemaakt. Voorbeelden hiervan zijn bijvoorbeeld langdurige mishandeling of herhaaldelijk seksueel misbruik. Bij een complex trauma is het risico op het ontwikkelen van een angststoornis, middelenmisbruik of een negatief zelfbeeld groter. Een trauma kan zich uiteindelijk ook ontwikkelen tot een post-traumatische stressstoornis.

 

Symptomen van een trauma

De symptomen/ kenmerken van een trauma uiten zich bij iedereen anders. Over het algemeen hebben de meeste mensen met een trauma last van herbelevingen en vindt iemand het moeilijk om zich op de realiteit te focussen. Het stressniveau in het lichaam is blijvend verhoogd waardoor iemand ook lichamelijke klachten zoals hartkloppingen kan ervaren. Een trauma kan direct na de gebeurtenis ontstaan, maar ontstaat soms ook pas jaren later wanneer iemand denkt dat de gebeurtenis al is verwerkt. Andere algemene kenmerken van trauma zijn:

 

  • Angst
  • Nachtmerries/herbelevingen
  • Vermijdingsgedrag
  • Boosheid
  • Vermoeidheid
  • Prikkelbaarheid
  • Emotioneel minder beschikbaar
  • Concentratieproblematiek
  • Roekeloos/zelfdestructief gedrag
  • Slaapproblemen
  • Dissociatie

 

Bij kinderen kan een trauma zich net wat anders uiten dan bij volwassenen. Zo kunnen zij bijvoorbeeld terugvallen in de zindelijkheid en ongelukjes krijgen. Ook kan een kind zich terug gaan trekken of juist hyperactief worden. Dit gedrag lijkt dan op ADHD.

 

Hoe verwerk je een trauma?

Een trauma gaat niet vanzelf weg. Klachten kunnen minder worden of als wisselend worden ervaren. Veel mensen met een trauma zijn geneigd deze weg te stoppen. Ze zijn ervan overtuigd dat de klachten niet minder worden. Toch is trauma goed te behandelen.

De eerste stap is het erkennen van je gevoel en je klachten. Een steunend sociaal netwerk is ook belangrijk voor je herstel. Een trauma hoef je niet alleen te doorstaan en op te lossen. Bij het verwerken van een trauma zijn ook verschillende traumatherapieën mogelijk. Zo is EMDR een passende behandeloptie waarbij je met de behandelaar door de traumatische ervaring heen gaat en deze een plekje leert geven. Ook is cognitieve gedragstherapie een optie waarin iemand leert praten over de traumatische gebeurtenis en hierbij plaats leert maken voor de bijbehorende gevoelens en gedachtes. Bij behandeling wordt ingezet op de vermindering van de klachten.

Binnen Plushome kunnen kinderen en jongeren terecht voor een traumabehandeling. Hier werken onze orthopedagogen met het CGT-programma WriteJunior en ander ondersteunend materiaal. Belangrijk is vooral het creëren van een veilige en vertrouwde plek.

 

Augustus 2023